VAN HET BESTUUR
Monumentenzorg (herhaalde oproep)
Door
een veranderde werkwijze bij de gemeente is naar het oordeel van onze
Monumentencommissie haar rol uitgespeeld. Hierover bent u geïnformeerd
in de ledenvergaderingen van vorig jaar en dit jaar.
Het bestuur
zoekt nu naar wegen om inhoud te blijven geven aan de statutaire
doelstelling van de OVF met betrekking tot de zorg voor onze monumenten,
zowel individuele objecten als samenhangende complexen.
We zijn voornemens dit najaar een ledenbijeenkomst te plannen, waarin met belangstellende leden gesproken wordt over de rol die de OVF zou kunnen hebben. Wanneer u daarbij aanwezig wilt zijn om een inbreng te leveren, nodigen we u van harte uit om dat kenbaar te maken bij de voorzitter (p.jonkman@kpnmail.nl). (Degenen die al hebben gereageerd hoeven dat niet opnieuw te doen)
Cursus Oud Schrift
Op 25 februari jl. sprak Ton
Reichgelt bij de OVF-lezing over “Oud Schrift”. Ton toonde zich bereid
om – bij voldoende belangstelling – een cursus te geven voor hen die
zich het lezen van “oud schrift” eigen willen maken.
We zijn verheugd
dat we u nu deze cursus aan kunnen bieden in de studeerkamer van
Archief Eemland, op de derde verdieping in Het Eemhuis, Eemplein 73. Het
gaat om 8 donderdagavonden van 20:00 tot 22:00 uur op 2, 9 en 30
oktober, 13 en 20 november, 4, 11 en 18 december.
De cursus kost € 60, welk bedrag overgemaakt kan worden naar het
bankrekeningnummer van Oudheidkundige Vereniging Flehite
(NL95INGB0003795666 t.n.v. OVF). Ton Reichgelt geeft de cursus en zal u
voorzien van studiemateriaal. Dit is bij de prijs inbegrepen. Niet bij
de prijs inbegrepen zijn de koffie en de thee. Deze zijn € 1 per
consumptie.
Wanneer u zich nog niet had aangemeld maar wel graag aan de cursus wilt deelnemen, wilt u dat dan doorgeven aan H. van Tilburg (henk@cultuurverhalen.nl) U kunt zich nog opgeven tot 26 september a.s.
Maand van de Geschiedenis
Oktober
is de Maand van de Geschiedenis. Dit jaar is het thema “Vriend &
Vijand”. De OVF participeert in het comité dat invulling geeft aan deze
maand. Voor een overzicht van de activiteiten kunt u terecht op de
website amersfoort-erfgoed.nl. Reserveer alvast de avonden van 1 oktober
en 29 oktober a.s. Op deze avonden zal een lezingencyclus worden
gehouden, waarbij het thema niet alleen in militaire betekenis wordt
ingevuld. We hebben ook andere vijanden, die vaak ook vriend zijn. Denk
daarbij bijvoorbeeld aan “water”, een vijand waar Nederland eeuwenlang
tegen strijdt om die buiten de deur te houden. Maar ook een vriend die
bescherming, verkoeling, energie en welvaart biedt.
Ook de OVF-lezing in oktober maand staat in het kader van het gekozen thema.
Nieuwe leden
Gegevens verwijderd om privacy redenen.
OPEN MONUMENTENDAG
In het weekend van 13 en 14
september is het weer Open Monumentendag! Tijdens dit landelijke
evenement openen duizenden historische gebouwen, herkenbaar aan de Open
Monumentendagvlag, hun deuren voor het publiek. Dit jaar is het thema Op
reis. (zie www.openmonumentendag.nl).
Bij de VVV (o.a.) is een fraai uitgevoerde brochure verkrijgbaar waarin
de Amersfoortse bijdrage aan dit evenement uitgebreid wordt beschreven.
Lydia Edelkoort zorgde voor de redactie en Jos Stöver voor de
fotografie.
(Tijdens Open Monumentendag geldt bij Museum Flehite een korting van 50% op de entree)
MUSEUM FLEHITE
Belgen op de vlucht (4 oktober 2014 t/m 4 januari 2015)
Belgen
op de vlucht is de titel van de tentoonstelling die vanaf 4 oktober in
Museum Flehite is te zien. De expositie schetst een beeld van het leven
van de Belgen in en om Amersfoort ten tijde van de Eerste Wereldoorlog.
Na de Duitse inval in België werd Nederland overspoeld door Belgische
militairen en hun gezinnen. Daarvan kwamen er zo’n 19.000 naar
Amersfoort; een enorm aantal in vergelijking met het toenmalige
inwonertal van 25.000. Toch werden de vluchtelingen met open armen
ontvangen. De soldaten werden geïnterneerd in de Juliana van
Stolbergkazerne, maar dit werd al snel vervangen door een groot nieuw
barakkenkamp in Soesterberg, Kamp Zeist genaamd. Dat was het grootste
kamp van Nederland, waar de helft van het aantal Belgische soldaten werd
ondergebracht. Voor de burgers werden drie dorpen van houten huisjes
gebouwd. Amersfoort heeft dus veel voor de Belgen gedaan; het is dan ook
niet vreemd dat het nationale Belgenmonument hier staat.
De
tentoonstelling Belgen op de vlucht geeft een indruk van het leven van
de Belgen in en om Amersfoort. Films en foto’s geven een beeld van de
overhaaste vlucht en van een opstand in het soldatenkamp. Een nagebouwd
huisje en een maquette illustreren het sobere leven in één van de
Belgendorpen die werden opgezet. Ontroerend zijn de verhalen op film van
honderdjarige Belgen die de vlucht als kind hebben meegemaakt. Ook de
souvenirs die vluchtelingen van afval maakten, spreken tot de
verbeelding.
Voor veel vluchtelingen was de periode 1914 – 1918 een
tijd van ziekte, rammelende magen en kou. Een tijd van verveling of werk
zoeken, een vak leren, knutselen of schilderen; de mooiste tekeningen
en schilderijen van de kampen zijn door de Belgen zelf gemaakt, zoals
Rik Wouters, Gustave Desmet (uitsnede van onderdeel Belgenmonument) en
Frans Holst.
Was Amersfoort tijdens de Eerste Wereldoorlog inderdaad zo
gastvrij? Natuurlijk leverde de opvang van zo’n groot aantal Belgen veel
praktische problemen op (stel je dat nu eens voor!). Er werd een flink
beroep gedaan op de Nederlanders, doordat levensmiddelen, banen,
woningen en brandstoffen gedeeld moesten worden. Toch kwam men er samen
goed uit. De bouw van de dorpen heeft veel spanningen voorkomen.
De tentoonstelling Belgen op de vlucht is van 4 oktober 2014 t/m 4
januari 2015 te zien in Museum Flehite, Westsingel 50 in Amersfoort. De
tentoonstelling past in een reeks van activiteiten in Amersfoort die
door diverse instellingen worden georganiseerd om te herdenken dat 100
jaar geleden veel Belgen naar het noorden vluchtten om aan het
oorlogsgeweld van WOI te ontsnappen.
ARCHIEF EEMLAND EN DE EERSTE WERELDOORLOG
Op
vrijdag 24 oktober 2014 organiseert Archief Eemland in samenwerking met
Europeana een collectiedag voor materiaal uit de Eerste Wereldoorlog.
Bent
u in het bezit van bijzondere documenten, objecten, foto’s uit de
Eerste Wereldoorlog? Of kent u interessante verhalen uit de Eerste
Wereldoorlog? Bewaar het materiaal nog even en kom langs op 24 oktober
2014 op locatie in het Eemhuis.
Achterkant ansichtkaart verzonden uit Kamp Zeist op 6 mei
1918 door een Belgische geïnterneerde militair. Tijdens de Eerste
Wereldoorlog waren in en rond Amersfoort veel Belgische militairen
geïnterneerd.
Op de collectiedag worden eigenaren geïnterviewd over de achtergrond van het door hen ingebrachte object of document. Vervolgens wordt het voorwerp of het document gefotografeerd of gescand en samen met het persoonlijke verhaal opgenomen in www.hetbewarenwaard.nl (zie hierna) en doorgespeeld naar het digitale archief van Europeana. Doel hiervan is de historische voorwerpen, documenten en verhalen te bewaren voor het nageslacht. Na afloop kunnen bezoekers hun spullen weer mee naar huis nemen. Eventueel kan materiaal bewaard worden bij Archief Eemland. Hou onze website en social media in de gaten voor meer informatie of neem alvast een kijkje op de thema website 1914-1918 van Europeana.
ARCHIEF EEMLAND ROEPT AMERSFOORTERS OP SCHOENENDOZEN TE DELEN
Bijna
iedereen heeft op zolder een schoenendoos vol oude foto’s, brieven of
dagboeken. Sinds donderdag 12 juni jl. is de website “het bewaren waard”
online, dé digitale oplossing voor iedereen die op zolder een
schoenendoos vol historische herinneringen bewaart. Op www.hetbewarenwaard.nl
kan de inhoud van uw schoenendoos veilig bewaard en met anderen gedeeld
worden. Deze landelijke primeur start in Amersfoort maar zal naar
verwachting snel uitgroeien.
Ongezien op zolders
Archief Eemland vindt het zonde
dat al die waardevolle documenten ongezien in schoenendozen blijven
liggen en roept Amersfoorters daarom op om die online te delen met
stadsgenoten. Dan zijn de bronnen gelijk veilig bewaard voor de
toekomst. Een account aanmaken op www.hetbewarenwaard.nl
is gratis. Deelnemers krijgen dan de ruimte om tot 1 GB aan digitaal
materiaal veilig op te slaan. Medewerkers van Archief Eemland helpen u
graag.
Persoonlijke schoenendoos in het depot
Denkt
u dat de inhoud van uw schoenendoos een toevoeging kan zijn voor de
collectie van Archief Eemland? Neem dan contact op met één van de
publieksarchivarissen. Zij kunnen beoordelen of de inhoud van uw
schoenendoos een plaats verdient in het depot. U krijgt dan een
persoonlijke archiefdoos bij Archief Eemland.
Picturae
Archief Eemland heeft de website samen met
Picturae ontwikkeld. Picturae biedt erfgoedinstellingen, bedrijven en
gemeentes een compleet traject bij het online ontsluiten van hun
collecties. Picturae werkt voor instellingen als het Van Gogh Museum,
Magnum Photos, het Nationaal Archief, Beeld en Geluid en World Press
Photo.
CURSUS HUISONDERZOEK
Hoe zag mijn huis er
oorspronkelijk uit? Wat is er in de loop der tijd allemaal verbouwd? Wie
heeft er vroeger in mijn huis gewoond? Hoe kan ik achter de
geschiedenis van mijn eigen huis komen? In de cursus ‘Huisonderzoek: Op
zoek naar de geschiedenis van mijn huis’ leert u onderzoek te doen naar
de geschiedenis van uw eigen woning, straat, buurt of wijk.
U
krijgt toelichting over Archief Eemland, de publieksruimte, de
Studeerkamer, de website en de verschillende collecties. Met behulp van
bouwtekeningen, foto’s, kadaster, adresboeken, bevolkingsregister en het
notarieel archief zet u ook uw eerste onderzoeksstappen waarbij de
cursusleider u begeleidt.
Datum: dinsdag 16 september 2014
Tijd: 19:30 uur-21.30
Locatie: Publieksruimte Archief Eemland (3e verdieping Eemhuis), Eemplein 73 in Amersfoort
Kosten: € 30 per persoon.
Om u op te geven voor de cursus stuurt u een e-mail naar archiefeemland@amersfoort.nl.
Aanmelden kan tot uiterlijk 9 september 2014. De cursus gaat door bij minimaal 9 deelnemers.
TENTOONSTELLING WIJKMUSEUM SOESTERKWARTIER
Vriend & Vijand, 25 jaar Stadsvernieuwing in Amersfoort & het Soesterkwartier (13 september t/m 15 november 2014.
Op zaterdag 13 september a.s. (Open Monumentendag) zal Wethouder
Pim van den Berg onze nieuwe tentoonstelling openen. Het onderwerp
“Vriend en Vijand” is ontleend aan het thema van de landelijke maand van
de geschiedenis die in oktober gehouden wordt. Met de keuze van dit
onderwerp lopen we in het Soesterkwartier dus een beetje op de troepen
vooruit.
Centraal onderwerp: 25 jaar geruzie over het Centraal Stadsgebied
met het Stadsbestuur van Amersfoort. Eind jaren tachtig zijn er in
Amersfoort plannen gemaakt om het gehele centrale stadsgebied (CSG) een
facelift te geven. Amersfoort was aangewezen als groeistad en moest zich
gaan ontwikkelen van een slapend provinciestadje tot een centrumplaats
van betekenis. Dit proces heeft indertijd in de politieke wereld van
Amersfoort tot veel onrust geleid. Sommige bewoners van Amersfoort en
ook bewoners van het Soesterkwartier pikten het niet. De berichten over
het verzet tegen het CSG haalden zelfs de landelijke pers met koppen als
“Twist over Manhattan aan de Eem”. Deze foto- en knipselexpositie
tracht een beeld te geven van wat de metamorfose van de stad voor de
Soesterkwartierders heeft betekend. Nu na 25 jaar is de stad bijna klaar
en het aanzien best waard. Is de tijd rijp om vrede te sluiten?
Laatste boerderij aan deze kant van de Eem moet gered worden:
Behalve
aan het Centraal Stadsgebied is er ook aandacht besteed aan de
Soesterkant van de wijk. Aan een klein binnenweggetje tussen de
Amsterdamseweg en de Peter van de Breemerweg (Soest) staat boerderij
Birktwijk. De tegenoverliggende boerderij (Birkt 7) is dit jaar al
gesloopt. De gevelsteen van de laatstgenoemde boerderij heeft de
gemeente geschonken aan het wijkmuseum Soesterkwartier. Deze zal op 13
september door de wethouder worden onthuld.
Dat feit is aanleiding om in het kader van het thema
Vriend&Vijand aandacht te besteden aan enkele boerderijen in de
Birkt. Als het aan de initiatiefnemers van deze tentoonstelling ligt
wordt de historische boerderij Birktwijk herbestemd tot een mooie
toeristische pleisterplaats en wordt daarmee een eeuwenoude route in de
richting van Soest en Eemland in ere hersteld.
De expositie is te bezichtigen in de zaal achter de museumwoning,
St. Bonifaciusstraat 61. Iedere zaterdag, van 12.00-17.00 (per 1
november van 11.00-16.00 uur en na afspraak. Ook beide Open
Monumentendagen geopend. (www.wijkmuseumsoesterkwartier.nl of bel:
033-4635661 of 06-22422725)
VRIJWILLIGERS GEZOCHT VOOR NACHT VAN DE BUITENPLAATS
Op
zaterdag 13 september organiseert Landschap Erfgoed Utrecht de tweede
editie van de Nacht van de Buitenplaats. Circa 30 buitenplaatsen staan
letterlijk en figuurlijk in de schijnwerpers. Iedereen kan op deze
sfeervolle avond genieten van verrassende activiteiten op verschillende
feeëriek verlichte buitenplaatsen. Dit culturele programma varieert van
muziek, dans en theater tot verhalenvertellers, avondwandelingen en een
diner, en vindt plaats in de gemeenten Utrecht, Bunnik, De Bilt, Soest,
Zeist en Utrechtse Heuvelrug.
Om
deze avond in goede banen te leiden zijn wij op zoek naar enthousiaste
vrijwilligers die ons willen helpen. U hebt de taak om de gastheer/vrouw
te ondersteunen op een buitenplaats (o.a. ontvangen en wegwijs maken
van de bezoekers, kleine hand- en spandiensten). U helpt in de namiddag
de eigenaar mee met het klaarmaken van de locatie (bijvoorbeeld
aansteken en/of klaarzetten verlichting, ontvangen acteurs) en na afloop
met licht opruimwerk. Wij streven er naar per buitenplaats twee
vrijwilligers te hebben. De werktijd op de avond zelf is tussen circa
17.00 uur en 23.00 uur afhankelijk van de programmering op de locatie.
Wij verwachten geen inhoudelijke kennis over de buitenplaats van
u. Maar wel een open en gastvrije houding. U kunt zelfstandig werken en
eventueel improviseren indien nodig. Tevens beschikt u over eigen
vervoer. Vanzelfsprekend hebt u toegang tot het programma van de
betreffende locatie. Zie voor meer informatie over de Nacht van de
Buitenplaats: www.nachtvandebuitenplaats.nl.
Lijkt het u leuk ons te helpen deze avond? En een kijkje te nemen
achter de heggen en hagen van de buitenplaatsen? Meld u dan aan bij
Marielle Veenhof (vrijwilligerswerk@landschaperfgoedutrecht.nl) met daarbij uw eventuele voorkeur voor een bepaalde gemeente.
AGENDA
Dinsdag 30 september 2014
OVF-lezing: Betsie van Ravenhorst; “Oorlog en vrede” Struikelstenen
(Het Joodse leven in Amersfoort voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog).
Woensdag 1 oktober 2014 RCE; Maand van de Geschiedenis; voor programma zie www.amersfoort-erfgoed.nl
Dinsdag 28 oktober 2014 OVF-lezing: Gerard Raven / Jeanette Pors; “Oorlog en vrede” (n.a.v. expositie Belgische vluchtelingen in Museum Flehite).
Woensdag 29 oktober 2014 RCE; Maand van de Geschiedenis; voor programma zie www.amersfoort-erfgoed.nl
Donderdag 20 november 2014
Historische Kring Leusden: Najaarslezing: Johan de Kruijff over het
schijnvliegveld dat in de oorlogsjaren in Den Treek heeft gelegen.
(Aanvang 20.00 uur in de Gereformeerde kerk “De Koningshof” aan de
Hamershof in Leusden)
Dinsdag 25 november 2014 OVF-lezing: Guido Delahaye; 200 jaar Katholiek Lager Onderwijs in Amersfoort (1814-2014).
Donderdag 27 november 2014 Presentatie Jaarboek 2014 (17.00 uur) in de Oud Katholieke Kerk
Dinsdag 24 maart 2015 Algemene ledenvergadering OVF
De OVF-lezingen – tenzij anders vermeld – worden gehouden in
Museum Flehite, beginnen om 20.00 uur en zijn gratis toegankelijk voor
leden van de OVF. Voor niet-leden bedraagt de toegangsprijs € 3,50.
Met
het oog op de beveiliging van het museum moet u er rekening mee houden
dat te laat komen bij de lezingen betekent dat u voor een dichte deur
komt te staan. We sluiten de deur om 20.00 uur.
NGV WERKGROEP LEZINGEN EN ACTIVITEITEN
Zie ook www.ngv.nl bij afdeling Amersfoort e.o.
Donderdagmiddag 11 september 2014 genealogisch spreekuur. Ook op de donderdagmiddagen 9 oktober, 13 november en 11 december 2014.
Zaterdagmiddag 20 september 2014 bijeenkomst computergenealogie. Tevens een workshop met medewerking van Rob Dix over genealogie in Duitsland.
Donderdagavond 16 oktober 2014 spreekt Mr. H.A.G. Verouden over “De valkuil van naamsveranderingen”.
Dinsdagavond 4 november 2014 spreekt Willem van Maren over “Kastelen in de Gelderse Vallei”, na een korte algemene afdelingsledenvergadering.
Dinsdagavond 16 december 2014 spreekt Kees Schipper over “De Nieuwe Hollandse Waterlinie”.
Donderdagavond 15 januari 2015 spreekt Gerrit Woertman over “Genealogie en nu op zoek naar DNA?”
Voorts afdelingsbijeenkomsten dinsdag 17 februari 2015, dinsdag 17 maart 2015, donderdag 16 april 2015 en donderdag 7 mei 2015.
HISTORISCH CAFE
U bent op donderdag 11 september 2014
vanaf 17.00 uur weer van harte welkom bij het Historisch Café van
Archief Eemland en partners. Locatie KAdE Cafe, Eemhuis, Eemplein 73.
De presentatie wordt verzorgd door de afdeling Monumentenzorg van de gemeente Amersfoort.
Zoals
altijd zal er tijdens dit café gelegenheid zijn om anderen met
historische belangstelling te ontmoeten. U kunt gerust iemand die zich
op vrijwillige basis, dan wel vakmatig bezig houdt met de geschiedenis
van Amersfoort en omgeving meebrengen.