VAN HET BESTUUR
Nieuwe Leden:
Gegevens verwijderd om privacy redenen.
Overleden:
Gegevens verwijderd om privacy redenen.
IN HET WATER GEVONDEN, Het Amersfoortse Mirakelboek
Naar het handschrift Brussel (Koninklijke Bibliotheek Albert I, 8179-8180), uitgegeven en hertaald door Dick E.H. de Boer en Ludo Jongen (256 pagina’s; ISBN 978-90-8704-505-0)
Op donderdag 24 september a.s. zal in de Sint Joriskerk “In het water
gevonden. Het Amersfoortse Mirakelboek” worden gepresenteerd. Deze
hertaling in modern Nederlands op basis van het handschrift dat aanwezig
is in Brussel, is verzorgd door Dick E.H. de Boer en Ludo Jongen. De
uitgave werd mogelijk, onder meer door bijdragen van de OVF/Stichting
Fonds Bos en het PrinsBerhardCultuurfonds/Van Hoorn-Kosterfonds.
Leden van de OVF kunnen dit boek tijdens de presentatie verkrijgen voor de ledenprijs van € 25 (winkelprijs € 29).
In december 1444 werd buiten de Amersfoortse Kamperpoort een beeldje van Onze Lieve
Vrouw onder het ijs gevonden. Zodra het was “gered”, vonden wonderen plaats dankzij de
tussenkomst van dit beeldje. De geruchten daarover verspreidden zich als een lopend vuurtje.
Een eeuw lang voltrokken zich nog veel meer mirakelen. Daarvan zijn er 542 schriftelijk
overgeleverd, als korte verhaaltjes die alle aspecten van het leven raken. De tekst daarvan is
bewaard in drie handschriften uit het begin van de zeventiende eeuw. Een van die
handschriften werd vervaardigd op verzoek van Heribert Rosweyde, een van oorsprong
Utrechtse geleerde jezuïet die in Antwerpen informatie verzamelde over het katholieke
geloofsleven in de noordelijke Nederlanden.
Dit boek biedt een hertaling in modern Nederlands van het Amersfoortse Mirakelboek, samen met het dossier van
Rosweyde. De inleiding geeft een beeld van de historische en religieuze context.
Presentatie en bestellen
De presentatie van dit boek
vindt plaats op 24 september a.s. in de Sint Joriskerk. Leden van de OVF
zijn van harte welkom hierbij aanwezig te zijn. De kerk is open vanaf
16.45 uur en de bijeenkomst begint om 17.15 uur.
Geprobeerd wordt om
alle handschriften van dit Mirakelboek te tonen. Twee zijn in Amersfoort
(Archief Eemland en H. Georgius kerk), de derde is het exemplaar in de
koninklijke bibliotheek in Brussel.
Leden die het boek tegen ledenprijs willen aanschaffen dienen dit per e-mail te melden via p.jonkman@kpnmail.nl en voor 20 september a.s. € 25 over te maken op NL64 INGB 0009 5973 09, t.n.v. Stichting Flehite Publicaties te Amersfoort. Tijdens de bijeenkomst ligt het boek dan voor u klaar.
FOTOBOEK AMERSFOORT, ZUID-AFRIKA
‘Moet dit nie onder de maatemmer verberg nie!’
Maatemmer
is Zuid-Afrikaans voor korenmaat en ziedaar de prachtige vertaling van
het (oud-) Nederlandse (en bijbelse) spreekwoord ‘je licht niet onder de
korenmaat zetten’. Oftewel: laat zien wat je kunt en weet.
Afgelopen januari bracht de Amersfoortse journalist Gerard Chel een bezoek aan dat andere Amersfoort in Zuid -Afrika, uit te spreken als Amersfóórt. Een boerendorp waar ooit het beroemde schapenras Merino werd gefokt en verhandeld. Vroeger bevolkt door een paar honderd blanke Afrikaners, vandaag woonplek van duizenden Zoeloes. Een nagenoeg vergeten stadje in het vroegere Transvaal. In ons Amersfoort kent vrijwel niemand het. Ten onrechte, want het dorp is naar ons genoemd en waarom niet iets meer weten over onze échte zusterstad?
Gerard Chel heeft zijn bezoek vastgelegd in het fotoboek ‘Die
ander gesig van Amersfóórt’, 58 bladzijden met meer dan 100 foto’s. Hij
wil dat in eigen beheer uitgeven, althans als hij erin slaagt bij
voorintekening ruim 100 exemplaren à €15 (afhaalprijs, incl. btw en
excl. evt. verzendkosten) te verkopen. De winkelprijs wordt € 18,50. Het
formaat is 29×21 cm – de grootte van een liggend A4tje.
Ds Frans Lion Cachet gaf het kerkdorp de naam Amersfoort. Waarom?
Dat leest u in het boek. Zoals u daarin ook leest dat daar ook een
Breestraat is. En dat tot voor enkele jaren geleden het Amersfoorts
Kinderblaasorkes (zonder ‘t’) er repeteerde in het eerste stadhuis dat
uit 1912 dateert. Er is een Amersfoort Laerskool, een Amersfoort Café,
een Amersfoort Hotel, een winkel Amersfoort Hardware én de golfbaan
Amersfoort Buiteklub.
Wie nu een bezoek brengt aan de tentoonstelling ‘Thuis in twee
werelden’ in museum Flehite, ziet een wand met enkele foto’s uit het
boek en een vitrine met een paar spullen die Gerard Chel uit het
ZuidAfrikaanse Amersfoort heeft meegebracht. Daar ligt – als het nog
niet is ‘meegenomen’ – ook een voorbeeld van het boek, zij het met een
andere omslagfoto. Foto’s uit het boek zijn te bekijken op
http://www.chelprojecten.nl/actueel/fotoboek-amersfoort-zuid-afrika/.
Als u geïnteresseerd bent in de aanschaf van een of meerdere exemplaren van het boek, kunt u dat kenbaar maken door een mailtje te sturen naar info@gerardchel.nl. Liefst zo snel mogelijk. Vermeld a.u.b. uw gegevens (naam, adres, e-mail, aantal exemplaren e.d.) maar betaal nog niets! U krijgt van Gerard Chel bericht zodra zeker is dat het boek er komt.
Namens hem op voorhand: Baie dankie!
AMERSFOORT OP HAANHOOGTE
Van ‘Amersfoort op Haanhoogte’ is inmiddels de tweede druk
verschenen.
Luchtfotograaf Wim ter Hart zorgde voor bijzonder mooie plaatjes, die samensteller
en tekstschrijver Jan Carel van Dijk verrijkte met historie en duiding.
Superscherpe beelden van belangrijke plekken in Amersfoort zijn voorzien van
compacte verhalen met een maximale hoeveelheid aan informatie. Naast vele
wetenswaardigheden, biedt het boek daardoor in feite een beknopte geschiedenis
van de stad.
DUBBELTENTOONSTELLING IN MUSEUM FLEHITE EN HET MONDRIAANHUIS
Cobra tot Zero
is de titel van de dubbeltentoonstelling die vanaf 1 november 2015 te
zien is in Museum Flehite en het Mondriaanhuis in Amersfoort. De
tentoonstelling op twee locaties toont een selectie uit de omvangrijke
collectie van het echtpaar Roetgering. Deze collectie omvat onder andere
Nederlandse naoorlogse, abstracte schilderkunst en een representatieve
verzameling uit de oeuvres van de Duitse Zero-kunstenaar Leo Erb en
diens Franse stijlgenoot Bernard Aubertin.
Gerhard en Mariet Roetgering uit het Twentse Enter zijn al decennialang gepassioneerde
kunstverzamelaars. De tentoonstelling van hun collectie in Museum Flehite past in de traditie
van het museum om regelmatig plaats te maken voor kunst uit particulier bezit. Flehite werkt in
deze omvangrijke tentoonstelling samen met het Mondriaanhuis, waar de Zero-kunst uit de
collectie goed tot zijn recht komt. In het Mondriaanhuis zal voornamelijk werk van Erb,
Schoonhoven, Armando en Aubertin (Éclats, 2012, afbeelding links) worden getoond.
Het interessante aan particuliere collecties is dat een privéverzamelaar vrij is om werk te kiezen
vanuit het hart, daar waar een museum planmatig en volgens rationele concepten verzamelt.
De
particuliere kunstverzamelaar veroorlooft zich vaak onverwachte
bewegingen, keuzes en voorkeuren tijdens de speurtocht door de
veelzijdige kunstwereld. Gerhard en Mariet Roetgering hebben naast
weloverwogen aankopen, regelmatig ook ‘buitenbeentjes’ verworven, die de
collectie dat unieke, private karakter hebben verschaft en ook de
tentoonstelling iets eigenzinnigs geven. Het echtpaar verzamelde onder
meer kunst van leden van Vrij Beelden, zoals Willy Boers en Piet Ouborg,
die de gevoelens van de bevrijding in 1945 artistiek vertaalden.
Opvallend aan de collectie is de materiekunst van de hand van Jaap
Wagemaker en Wim de Haan en ook de selectie van abstract werkende
‘Einzelgängers’ als JCJ Vanderheyden, Daan van Golden en Otto Egberts. Cobra is in de collectie Roetgering vertegenwoordigd met werk van Karel Appel (Zonder titel, 1961, afbeelding rechts),
Anton Rooskens en Theo Wolvecamp. Cobra tot Zero in Museum Flehite en
het Mondriaanhuis biedt een caleidoscopisch beeld van belangrijke
onderdelen van de naoorlogse schilderkunst en neemt de bezoeker mee op
een reis van een halve eeuw moderne kunstgeschiedenis. Beginnend bij de
bevrijding van de kunst ten tijde van Cobra en uitmondend in het
objectiverende minimalisme van Zero.
Bij de tentoonstelling verschijnt de gelijknamige publicatie Cobra tot Zero,
uitgegeven door Waanders en de Kunst met bijdragen van Onno Maurer
(directeur Museum Flehite), Colin Huizing (conservator Stedelijk Museum
Schiedam) en van kunsthistoricus en essayist Hans Sizoo.
WIJKMUSEUM SOESTERKWARTIER (www.wijkmuseumsoesterkwartier.nl)
Waar is de industrie gebleven? Het Wijkmuseum haalt ze voor u op.
Als
eerste komen de oudste industrieën aan de Eem (glasnijverheid,
oliemolen en luciferfabriek ) aan de beurt in een tentoonstelling
gedurende de periode van 5 september t/m 31 oktober 2015. Verder dit
jaar zullen steeds exposities over andere industrietakken worden
getoond. Bij de opening van de tentoonstelling op 4 september vertelde
Koos Egtberts iets over de Glashut op Isselt en Ben Dieterink,
oud-medewerker en directielid van de Nederlandse Kleurstof Industrie,
over de gebruikers van de gebouwen die nu bekend staan als “De War”.
Wijkmuseum Soesterkwartier, St. Bonifaciusstraat 61 –
inlichtingen 033-4611474 In september en oktober iedere zaterdag geopend
van 12.00-17.00 uur en na afspraak. Tevens op 12 en 13 september (Open
Monumentendagen) resp. van 10.00-17.00 en 12.00-17.00 uur.
OPEN MONUMENTENDAG OP 12 en 13 SEPTEMBER
Het
tweede weekend van september is het traditiegetrouw nationale Open
Monumentendag. Dat betekent dat duizenden monumenten in Nederland gratis
toegankelijk zijn voor publiek. Het thema is dit jaar Kunst &
Ambacht. Bezoekers kunnen tijdens deze 29ste editie van het evenement
kennismaken met allerlei vormen van kunsten en ambachten. Meer
informatie vindt u op www.openmonumentendag.nl. Het programma voor
Amersfoort vindt u eveneens in de brochure ‘Kunst & Ambacht’, die
als bijlage bij de laatste ‘Kroniek’ was gevoegd. Een (hele) kleine
selectie van wat er in Amersfoort te doen is:
Museum Flehite
Museum Flehite doet ook mee en is gratis
toegankelijk op zondag 13 september. Op zaterdag 12 september is de
entree van het museum 50% van de normale prijs. Bezoekers kunnen naast
onze tentoonstelling Thuis in twee werelden: de mooiste emigratieverhalen, ook genieten van een leuk inloopatelier, geïnspireerd op deze expositie.
Inloopatelier: Groeten uit….
In welk land zou je
willen wonen en waarom? Hoe ziet het er daar uit, wat zou je daar doen?
Tijdens Inloopatelier ‘Groeten uit….’ in depot Junior van het museum
maak en schrijf je een ansichtk aart vanuit je favoriete land. Stuur je
kaart naar je ouders, oma, beste vriend, of hou hem lekker zelf! Het
gratis inloopatelier start vanaf 14.00 uur. Kinderen kunnen vanaf dat
tijdstip binnenlopen en meedoen.
St. Joriskerk
Op zondag 13 september is de St.
Joriskerk open tussen 14.00 en 17.00 uur. Om 15.00 uur en 16.00 uur is
er een kort meditatief moment, met bijbellezing, muziek, stilte en
gebed.
MIDDELEEUWSE WATERLOPEN IN DE PROVINCIE UTRECHT
Leo
Huls heeft de laatste jaren desk research gedaan naar de middeleeuwse
waterlopen in de provincie Utrecht. Het resultaat daarvan kunt u vanaf
nu vinden op http://www.datavaria.nl/utrechtwaterlopen.html en omvat
o.a.
– Informatie over waterlopen in het algemeen
– Uitgebreide informatie over de 2 grote rivieren Rijn en Vecht
– Bronnenlijst onderzoek waterlopen Utrecht
– Lijst Soortnamen inzake waterlopen
– Tabel met 505 kleinere waterlopen in de provincie Utrecht (maar zonder de waterlopen die
uitsluitend in de gemeente Utrecht voorkomen
– Tabel met 185 waterlopen die uitsluitend in de gemeente Utrecht voorkomen.
Contactpersoon is de heer Leo Huls, Utrecht, e-mail: lejohuls@casema.nl
VIERDE SEIZOEN “VAN ROSSEM VERTELT” VAN START
Vanaf
donderdag 3 september zendt RTV Utrecht een nieuw seizoen Van Rossem
Vertelt uit. In het vierde seizoen van de serie reist Maarten weer door
onze provincie en staat hij stil bij gebeurtenissen uit de regionale
geschiedenis. Ook dit jaar passeert weer een grote variatie aan
onderwerpen de revue, allemaal vanuit de brede interesse van de
Utrechtse historicus. Maarten ontmoet de kleinzoon van schilder Pyke
Koch, verdiept zich in twee eeuwen diergeneeskunde en hij komt erachter
dat Utrechtse tegels wereldfaam genoten. De serie begon met een
aflevering over de rol van weersverwachtingen in oorlogstijd.
De tweede aflevering is op 10 september en gaat over Pyke Koch. Een van Maartens favoriete schilderijen is De Koorddanser
van Pyke Koch. Deze Utrechtse schilder werd bijna een eeuw oud, maar
bleef een raadselachtige figuur. Naast schilder was Koch ook
vormgever,
hij ontwierp onder andere lantaarns op de Nieuwegracht in Utrecht en
postzegels. Op het familielandgoed in Nieuwegein ontmoet Maarten een
kleinzoon van deze magisch realistische schilder.
Dit en meer is te
zien in Van Rossem Vertelt, vanaf donderdag 3 september 07.00 uur en
daarna ieder uur opnieuw bij RTV Utrecht. Online is het programma terug
te zien op rtvutrecht.nl/gemist.
OP ZOEK NAAR GERUCHTEN
Op
dit moment is Frans Amsing (www.amsingconcepten.nl), bedenker van o.a.
het KRO-televisieprogramma ‘Brieven boven water’, bezig met het
ontwikkelen van een nieuw concept voor een cultuurhistorisch
televisieprogramma over geruchten. Het doel is een serie afleveringen te
maken waarin de geruchten worden ontrafeld.
Bij een gerucht staat de waarheid vaak niet vast. Er doet een verhaal de ronde (soms al decennia of zelfs eeuwen), maar niemand weet of het waar is of niet. Het gerucht moet wel te onderzoeken zijn en een pakkend verhaal opleveren. Liefst tastbare geruchten (geen legenden of sagen).
Bijvoorbeeld:
– de Utrechter Leon Giesen, die dacht te weten waar de Nazi-schat van Hitler zou liggen.
– De gouden stoel van de abt van de Cisterciënzers, die verborgen zou zijn in de onderaardse gangen van het plaatsje Aduard
in Groningen.
– Een stoomlocomotief bij de Hoornselijn in Zaandam die tijdens de Tweede Wereldoorlog ontspoord en in de modder
weggezakt zou zijn. De Duitsers probeerden hem te bergen, maar gaven het op.
Zo moeten er meer geruchten zijn. Veel geruchten raken vertroebeld,
worden gewoonweg vergeten en/of belanden ergens in een archief. Jammer,
omdat ze een prachtig verhaal op kunnen leveren en het belang van ons
cultureel historisch erfgoed juist kunnen onderstrepen.
En daarom hebben we uw hulp nodig.
raag aan u:
– hebt u interessante geruchten, die bruikbaar zijn voor het televisieprogramma?
– hebt u tips/adviezen die ons verder zouden kunnen helpen (vindplaatsen/-personen)?
– hebt u andere ideeën over uw mogelijke medewerking aan het programma?
Met de ontvangen geruchten gaan wij aan de slag om de basis van
het programma verder te voltooien. Dat kan pas op het moment dat er
voldoende geruchten zijn om uit zoeken. Mochten we hiermee verder komen,
bestaat de kans dat we bij u/in uw werkgebied opnames komen maken.
De bedoeling is dat het programma door een landelijke publieke
(of evt. commerciële) omroep wordt uitgezonden. Men is nu bezig met het
verzamelen van interessante geruchten, waarmee het concept verder kan
worden ontwikkeld. Vervolgens zullen omroepen met het concept benaderd
worden in de hoop hen te interesseren voor het programma, zodat het ook
daadwerkelijk gemaakt kan worden.
Hebt u ideeën voor geruchten, dan kunt u contact opnemen met Petra Migchels (info@geruchten.tv of petramigchels@hotmail.com T: (06) 202 412 45
LANCERING BIJZONDERE FIETSROUTES IN DE PROVINCIE UTRECHT
Op
10 september 2015 worden in het tentoonstellingspaviljoen bij Museum
Huis Doorn vier bijzondere fietsroutes gelanceerd onder de titel ‘Ervaar 1914-1918 op de fiets’.
Acht
Utrechtse erfgoedinstellingen hebben zich verenigd in het programma
‘Utrecht Plaatsen van Herinnering’. Met dit programma vestigen de
organisaties de komende jaren de aandacht op de tastbare herinneringen
aan de Eerste Wereldoorlog die in de provincie Utrecht liggen. Tijdens
speciale tentoonstellingen, rondleidingen en themarondleidingen worden
verschillende aspecten van de periode 1914 -1918 in Nederland belicht.
Het programma Utrecht Plaatsen van Herinnering is mede mogelijk gemaakt
door een subsidie van de Provincie Utrecht. Er zijn vier fietsroutes
samengesteld die de verschillende locaties met elkaar verbinden. Het
centrale start- en eindpunt is Hotel Bergse Bossen in
Driebergen-Rijsenburg.
De acht erfgoedinstellingen, opgenomen in de fietsroutes, zijn:
– Nationaal Militair Museum, Soest
– Waterliniemuseum Fort bij Vechten, Bunnik
– Museum Flehite, Amersfoort
– Kasteel Amerongen, Amerongen
– Fort Rijnauwen, Bunnik
– Belgenmonument, Amersfoort
– Archief Eemland, Amersfoort
– Museum Huis Doorn, Doorn.
AGENDA
Dinsdag 8 september 2015: OVF-lezing; Janny Venema: Wolfert van Kouwenhoven, een van de stichters van Nieuw Amsterdam
Donderdag 24 september 2015: St. Joriskerk: 17.15 uur: Presentatie “In het water gevonden”, het Amersfoortse Mirakelboek.
Dinsdag 29 september 2015: OVF-lezing; Hans Krabbendam: Thuis in twee werelden; emigratie toen en nu (n.a.v. de expositie in Museum Flehite)
Woensdag 14 oktober 2015: Zandvoort aan de Eem; Lezingenavond Maand van de Geschiedenis; Aanvang 19.00 uur
Dinsdag 27 oktober 2015: OVF-lezing; Sander Wassing: De Bloedraad. N.a.v. de Maand van de Geschiedenis, thema: Tussen droom en daad.
Dinsdag 24 november 2015: OVF-lezing door Nelleke Moot: Voedingsgeschiedenis / Gezondheidscultuur.
Donderdag 26 november 2015; Sint Joriskerk; 17.00 uur: Presentatie Historisch Jaarboek Flehite 2015. Spreker is
prof. Jo Thijssen, schrijver van het Jaarboek -artikel “Centsprenten
uit Amersfoort. Frans Felix als boekhandelaar, drukker en uitgever,
1827-1843”.
Vrijdag 29 april 2016: Brongerslezing. Spreker: Maarten van Rossem (o.v.)
De OVF-lezingen – tenzij anders vermeld – worden gehouden in
Museum Flehite, beginnen om 20.00 uur en zijn gratis toegankelijk voor
leden van de OVF. Voor niet-leden bedraagt de toegangsprijs € 3,50.
Met het oog op de beveiliging van het museum moet u er rekening mee houden dat te laat komen bij de lezingen betekent dat u voor een dichte deur komt te staan. We sluiten de deur om 20.00 uur.
NGV WERKGROEP LEZINGEN EN ACTIVITEITEN
Donderdagmiddag 10 september 2015 spreekuur familiegeschiedenis.
Zaterdagmiddag 19 september 2015: computermiddag.
Donderdagmiddag 8 oktober 2015 spreekuur familiegeschiedenis.
Donderdagavond 15 oktober 2015 spreekt Saskia Klooster (NIMH) over ‘Genealogische opzoekingen in het archief van de Koninklijke Marine’
Dinsdagavond 3 november 2015 spreekt Odette Franssen over Geneanet. Na een afdelingsledenvergadering.
Donderdagmiddag 12 november 2015 spreekuur familiegeschiedenis.
Donderdagmiddag 10 december 2015 spreekuur familiegeschiedenis.
Dinsdagavond 15 december 2015 spreekt Peter Eyckerman over ‘Datering van oude foto’s’.
Verdere lezingen op 21 januari, 16 februari, 17 maart, 12 april (met ledenvergadering) en 10 mei 2016.
Donderdagmiddag 14 januari 2016, 11 februari, 10 maart, 14 april , 12 mei, 9 juni 2016 spreekuur familiegeschiedenis.
HISTORISCH CAFE
Zie www.archiefeemland.nl/agenda