AN HET BESTUUR
Algemene Ledenvergadering
Op 20 maart 2018 hopen we
onze Algemene Ledenvergadering te houden. Tijdens die vergadering kunt u
weer kennis maken met de activiteiten van en binnen de vereniging.
Noteer deze datum alvast in uw agenda.
Gezocht: een nieuwe penningmeester
In 2019 is de huidige penningmeester, de heer M.F. Palte, aftredend en statutair niet herkiesbaar (statuten art. 9.4)
De
praktijk van het verenigingsleven leert dat het vinden van een nieuwe
penningmeester doorgaans niet eenvoudig is en tijd kost. Ook de
overdracht van de taken van een penningmeester kost veel tijd. Dit wordt
met name veroorzaakt doordat de procedure waardoor een nieuwe
penningmeester gerechtigd is tot bankhandelingen pas na inschrijving in
de KvK van start kan gaan. Dit laatste wil doorgaans ook nogal wat tijd
vergen. Hierdoor blijft de oude penningmeester de facto nog langere tijd
als zodanig functioneren terwijl hij formeel is afgetreden en dus geen
lid van het bestuur meer is.
Artikel 9.1 geeft aan dat het bestuur minimaal uit 5 personen bestaat. Meer leden dan de huidige 5 leden is dus mogelijk.
Om
bovengenoemde redenen heeft het bestuur daarom besloten om het bestuur
in 2018, tijdelijk, uit te breiden met één persoon die in 2019 het
penningmeesterschap kan gaan vervullen.
Wij zoeken hiervoor kandidaten, zodat wij een voorstel tot benoeming aan de ALV kunnen voorleggen.
Mocht u belangstelling hebben dan wordt u verzocht om dit uiterlijk 20 februari aan de voorzitter (jellehekman@xmsnet.nl) kenbaar te maken, zodat de procedure in de ALV kan worden afgerond.
Nieuwe leden:
Gegevens verwijderd om privacy redenen.
Overleden:
Gegevens verwijderd om privacy redenen.
Aantal leden per 3 februari 2018: 578
Cadeaulidmaatschap
In 2018 bestaat de OVF 140 jaar! Laten
we dat met elkaar vieren door onze bloeiende vereniging nog meer bekend
te maken in onze omgeving en nieuwe leden te werven. Het bestuur streeft ernaar om dit jaar het ledental van 600 te bereiken. Helpt u mee?
Wilt
u een kennis voor een jaar het lidmaatschap van onze vereniging
aanbieden, meld dan de naam van de gelukkige bij de secretaris en maak
tegelijkertijd € 15,- over op rekening NL95 INGB 0003795666 t.n.v.
Oudheidkundige Vereniging Flehite, o.v.v. “cadeaulidmaatschap”. U
ontvangt dan een kaart, die u kunt overhandigen aan het nieuwe lid. Als u
dit gedaan hebt, meldt u dat aan de secretaris, zodat het nieuwe lid
het welkomstpakket van de vereniging ontvangt en ingeschreven wordt als
lid voor een jaar, in dit geval dus het jaar 2018.
TRENDS IN STEDENBOUWKUNDIG ONTWERPEN
(OVF-lezing 20 februari 2018)
Veel
verhalen over de historie van Amersfoort gaan over de oude binnenstad.
De Muurhuizen, het Havik, de gildes, de Joriskerk, etc. Maar wat
gebeurde er in de 20e eeuw, toen Amersfoort buiten de oude stad
uitgroeide van 19.000 inwoners naar 150.000 nu? Welke principes liggen
daaraan ten grondslag? Een verhaal over die ontwikkeling is meteen ook
een verhaal over de Nederlandse Stedenbouw.
De presentatie is toegespitst op de periode na 1945. Vooral vanaf dat moment kwam de planmatige uitbreiding van de stad op gang. Eerst wordt de stap gemaakt van de kenmerken in de wederopbouw naar het functionalisme van de 60er jaren. Daarna komt de omslag naar de knusse 70er jaren, gevolgd door de stedenbouw van de metaforen. Langzaam komen we dan bij de trends van deze tijd, met een doorkijkje naar de nabije toekomst.
De lezing wordt gehouden door stedenbouwkundige Tom de Wit. Hij
studeerde stedenbouw in Amsterdam aan de Academie van Bouwkunst. Voor
zijn afstudeerproject koos hij een gebied in Amersfoort. Begin jaren 80
richtte hij het stedenbouwkundig bureau AMER Adviseurs op, waaraan hij
25 jaar leiding gaf. Het bureau maakte ontwerpen en stedenbouwkundige
adviezen voor een groot aantal Nederlandse gemeenten.
Tom de Wit was
geruime tijd voorzitter van de Amersfoortse Welstandscommissie en ook
was hij actief in internationale planners netwerken als Isocarp en
Scupad. Met Isocarp deed hij mee aan verschillende buitenlandse
ontwerpopgaven en van Scupad was hij bestuurslid en president.
HOE GAAT HET MET HET FORUM RUIMTELIJK ERFGOED?
Na
een periode van ca. 3 jaar ontwikkeling, werd het Forum Ruimtelijk
Erfgoed in de ALV van vorig jaar officieel gepresenteerd. Het Forum
volgt de ruimtelijke ontwikkelingen in de stad vanuit de belangen van
cultuurhistorie. Niet alleen in de oude binnenstad maar ook daarbuiten
als daar aanleiding voor is.
Het Forum doet dat door gevraagd of ongevraagd advies uit te brengen aan gemeente, organisaties of anderszins betrokkenen, of heeft daarmee overleg. Ook initieert zij nieuwe ontwikkelingen op het gebied van cultuur en kunsthistorische waarde van de stad.
Adviezen zijn uitgebracht over bijvoorbeeld de voorgenomen verkoop
van monumenten in de stad (de Stichting Stadsherstel), de inrichting van
de openbare ruimte, de hoogbouw dichtbij de binnenstad, het toepassen
van zonnepanelen en de inrichting van de Zonnehof.
Maar ook de bebouwing langs de Eem en de herinrichting van de Kamp en de Varkensmarkt.
De onderwerpen kunnen dus heel verschillend zijn, maar altijd is het behoud van het gebouwde erfgoed erin aan de orde.
De OVF was voorheen vertegenwoordigd in de gemeentelijke
Monumentencommissie. Bij de reorganisatie van het gemeentelijk
Welstandsbeleid, is de Monumentencommissie komen te vervallen.
Dat is
spijtig omdat de OVF nu niet meer rechtstreeks contact heeft met de
gemeente. Maar het is ook een voordeel, omdat het Forum een meer eigen
agenda kan aanhouden, die toegespitst is op de zaken die vooral Flehite
bezig houden. Ook zaken die vanuit de achterban van de OVF worden
aangedragen komen bij het Forum op de agenda, zoals landgoed Groot
Emiclaer en de voorgenomen industriebebouwing tegen het Hoevelakense
Bos.
Als wij terugkijken op ons werk zijn we tevreden over de aandacht die we hebben kunnen geven aan specifieke onderwerpen, door adviezen en overleg. Daarnaast zien we echter ook dat onderwerpen blijven liggen waaraan we graag aandacht zouden willen besteden. De bekendheid van het bestaan van het Forum begint te groeien, maar door gebrek aan menskracht kunnen we niet alles aanpakken. We moeten daarom een keuze te maken in de onderwerpen waarmee we ons inlaten.
Om het forum meer zichtbaar te maken en onze invloed te vergroten heeft het Forum onlangs een eigen website online gezet, gelinkt aan de website van de Oudheidkundige Vereniging. De inhoud van de website begint toe te nemen groeien. Op deze website zullen onze adviezen en bemoeienissen gemakkelijk toegankelijk zijn voor iedereen. Zodra de inhoud volwassen is zoeken we de pers weer op om die wetenschap te verspreiden.
Versterking gezocht
Langs deze weg doen wij een beroep op de leden van de OVF om met ons mee te doen.
In
het Forum nemen deel stedenbouwkundigen, architecten, een
volkshuisvester, een historicus, een bouwkundige en een strateeg /
bewonersinitiatieven.
Maar we hebben ondersteuning nodig, zoals:
–
iemand die, naast onze secretaris, secretariële werkzaamheden verricht
en die contact onderhoudt met de beheerder van onze website.
– een
columnist, die redactionele artikelen kan formuleren over de
verschillende onderwerpen. Dit in samenwerking met de collega’s die het
onderwerp begeleiden.
– een jurist, waarbij we zo nu en dan juridisch advies in kunnen winnen.
– een verkeersdeskundige.
Wij
verzoeken dan ook de leden van de OVF, die deze ondersteuning op
vrijwillige basis kunnen bieden en onze verrichtingen een warm hart toe
dragen, zich aan te melden bij onze secretaris: dhr. Rob Blaauw, via: r.w.blaauw@hetnet.nl.
BRONGERSLEZING 2018
De Brongerslezing wordt dit
jaar gehouden op 13 april. Deze tweejaarlijkse gebeurtenis beoogt een
ontmoetingsplatform te bieden aan geïnteresseerden in historie en
erfgoed in de regio Eemland. Zowel leden van de OVF als van de
Historische Kring Hoogland, de Historische Kring Leusden, de Historische
Vereniging Soest-Soesterberg en de Historische Vereniging Bunscote zijn
hierbij van harte welkom.
Luc Panhuysen (Den Haag, 1962), journalist en historicus, zal de Brongerslezing verzorgen. Hij hoopt te spreken over Johan van Oldenbarnevelt, een geniaal en al te menselijk politicus.
Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619) is misschien wel de bekendste zoon van Amersfoort, zeker is dat hij de meest invloedrijke persoon uit de stad is geweest. Wat was het belang van Oldenbarnevelt?
In de Brongerslezing neemt historicus Luc Panhuysen u mee naar het begin van de Tachtigjarige Oorlog, een periode waarin een handvol opstandelingen het heeft opgenomen tegen Spanje, de militaire supermacht van die tijd. Het is een chaotische periode, vol list en bedrog, geluk en toeval, waarin dringende behoefte bestond aan leiderschap en visie. Eerst leverde Willem van Oranje die, maar nadat hij was vermoord, nam de improvisatiekunstenaar Van Oldenbarnevelt de leiding.
Van Oldenbarnevelt heeft als Landsadvocaat van Holland zo’n dertig jaar lang de scepter gezwaaid, drie decennia waarin de basis van het tegenwoordige Nederland werd gelegd. Vaak wordt de nadruk gelegd op zijn bloedige einde op het schavot, maar zijn grote belang ligt aan de voorkant van zijn lange regeertermijn. De staat die hij heeft vormgegeven groeide uit tot een enclave van gelijkheid en welvaart in monarchaal Europa, en betekende niets minder dan een staatkundige revolutie. Vreemd genoeg begon hij zelfs koninklijke trekjes te vertonen. Over Van Oldenbarnevelt dus, een geniaal en al te menselijk politicus.
De Brongerslezing vindt plaats op vrijdagavond 13 april 2018 in het gebouw van de RCE, Smallepad 5 te Amersfoort, aanvang 20.00 uur.
Voorafgaand
aan de lezing, vanaf 18.30 uur, is er een ontmoeting, waarbij gezorgd
wordt voor “soep en brood”. Ook kunt u dan kennis maken met de
activiteiten van de historische verenigingen in onze regio.
Deelname is gratis voor leden van de OVF en de andere historische verenigingen uit de regio Eemland. Wel moet u zich aanmelden als deelnemer door middel van een (e-mail)bericht aan P. Jonkman, Ternatestraat 38, 3818 CR Amersfoort / p.jonkman@kpnmail.nl. Daarbij vermelden met hoeveel personen u komt, of u gebruik maakt van de maaltijd en van welke vereniging u lid bent.
DE KUNST VAN WENDINGEN (1918-1932)
(3 februari t/m 21 mei 2018)
In januari 1918 begon het Amsterdamse kunstgenootschap Architectura
et Amicitia met de publicatie van een nieuw tijdschrift: Wendingen.
Wendingen bood een forum aan
architecten en kunstenaars van diverse disciplines, die actuele
kwesties aan de orde wilden stellen. Bij elke uitgave kreeg een andere
kunstenaar de opdracht om het omslag te ontwerpen. Aan het tijdschrift
werden o.a. bijdragen geleverd door prominente kunstenaars en
architecten zoals Hildo Krop, Willem Marinus Dudok, Jan Toorop en El
Lissitzky. In totaal verschenen van Wendingen 116 afleveringen. Al deze
afleveringen worden vanaf 3 februari 2018 in Museum Flehite getoond. Zij
schetsen een beeld van het Nederlandse kunst- en architectuurlandschap
van de jaren twintig van de vorige eeuw. Tevens toont de expositie in
Flehite een selectie architectuurtekeningen, beeldhouwwerken,
schilderijen, affiches, objecten en meubels, die in Wendingen aan bod
kwamen en die nog steeds tot de verbeelding spreken.
De
tentoonstelling over Wendingen in Museum Flehite kent 12 thema’s:
Bouwkunst, Het Nieuwe Bouwen, Toneel & Theater, De Amsterdamse
School, Beeldhouwkunst, Schilder- en tekenkunst, Grafische vormgeving,
Kunstnijverheid, Buitenlandse kunstenaars, Europese & Aziatische
kunst, Willem Marinus Dudok en Frank Lloyd Wright.
Bij de tentoonstelling verschijnt een gelijknamige uitgave van de hand van Cees W. de Jong en Alston
W.
Purvis. De opbouw van deze publicatie, uitgegeven door Amsterdam
University Press, is ook aan de hand van de twaalf thema’s in de
tentoonstelling.
GESCHIEDENIS VAN HET AMERSFOORTSE SPOOR
In 1839
kwam de eerste treinverbinding in Nederland tot stand tussen Amsterdam
en Haarlem. Hoe en wanneer Amersfoort steeds meer deel ging uitmaken van
een landelijk spoorwegnet wordt aan de hand van mooie en vooral ook
nostalgische illustraties toegelicht door Jan Carel van Dijk.
Op
verzoek van Bibliotheek Eemland houdt hij in hun “huiskamerbibliotheken”
bij grote zorgcentra een lezing, primair bedoeld voor bewoners en
omwonenden, maar na afstemming met de instelling in kwestie ook voor
anderen.
Komende lezingen (Toegang is gratis, de lezing duurt ongeveer een uur):
– De Liendert: woensdag 7 februari om 10.30 uur
– Amerhorst: maandag 12 februari om 15.00 uur
SCHILDERWEDSTRIJD “GEINSPIREERD DOOR MONDRIAAN”.
Woensdag
7 maart 2018 is de 146e geboortedag van Piet Mondriaan. Het
Mondriaanhuis in Amersfoort, geboortehuis van de schilder, viert deze
dag met extra activiteiten in en om het museum. Eén van de activiteiten
is de schilderwedstrijd ‘Geïnspireerd door Mondriaan’.
Vanaf vrijdag
19 januari kan iedereen die van schilderen houdt een wedstrijdformulier
en een schilderspaneel van 25 x 25 cm bij het Mondriaanhuis komen
ophalen om zelf aan de slag te gaan. De opdracht daarbij is: laat je
inspireren door Mondriaan.
Mondriaan schilderde gedurende zijn
artistieke loopbaan diverse onderwerpen in diverse stijlen, van
figuratief tot abstract. Deelnemers aan de Mondriaanwedstrijd kunnen
zelf bepalen door welke stijl of welk aspect van Mondriaan zij zich
geïnspireerd voelen en dit in hun eigen creatie naar voren brengen.
De
wedstrijd is zowel voor volwassenen als voor de jeugd. Deelnemers
kunnen t/m 1 maart 2018 hun werk inleveren bij het Mondriaanhuis. De
schilderijen zullen tijdelijk worden geëxposeerd in het
Doe-het-zelf-atelier van het museum. Een jury, bestaande uit de
conservator en de directeur van het Mondriaanhuis, zal de winnaars
selecteren, die op woensdagmiddag 7 maart bekend worden gemaakt. De
winnaars ontvangen prijzen die ter beschikking worden gesteld door de
volgende ondernemers van het Mooierplein:
– Brood & Zoets www.broodenzoets.nl
– Dr. Chocolate www.dr-chocolate.nl
– Spellenpoort www.spellenpoort.com
Meer informatie over de schilderwedstrijd en de wedstrijdvoorwaarden zijn te vinden op www.mondriaanhuis.nl
ZOEKPLAATJES IN HET MUSEUM (2)
U kunt uw reactie op de in het vorige nummer geplaatste zoekplaatje nog insturen.
De opgave is:
Met verf ingekleurde tekening (N. Berkhout,
1838) van gezicht vanaf Monnikendam te Amersfoort (rechts, net buiten
beeld) op de velden aan de overzijde van de Beek. In het midden de
Luntersebeek (later Heiligenbergerbeek); links daarvan het
Blekerseiland.
Mijn vragen/opmerkingen:
– Loopt daar nou een soldaat? Een Franse?
–
Op het Blekerseiland lijkt een formele tuin te liggen, met theekoepel
en tuinmanshuisje. Maar bij welke woning hoorden die? Misschien eentje
aan het begin van de Heiligenbergerweg?
– Je ziet dat op deze
tekening uit 1838 het plantsoen al is aangelegd op de stadswal, maar
Zocher deed dat pas vanaf 1839 (volgens de Historische Encyclopedie).
–
De tekenaar had een verheven standpunt. Als dat niet een keukentrap
was, bevond hij zich misschien wel in de kapel van de zusters aan de
Zuidsingel. Stond dat gebouw daar toen al?
Het kan ook zijn dat een heleboel fraais in deze tekening op fantasie berust, maar daar moet je niet meteen van uit gaan.
Reacties naar witteagnes@gmail.com
WIJKMUSEUM TIJDELIJK GESLOTEN
De Thema-kamer
van het Wijkmuseum Soesterkwartier, Sint Bonifaciusstraat 61 in
Amersfoort krijgt in de maand februari een opknapbeurt. In verband
daarmee is het museum vanaf zaterdag 3 februari drie weken dicht. Op
zaterdag 3 maart wordt deel 2 van de succesvolle expositie ‘Hoe creatief
is het Soesterkwartier (en naaste omgeving)‘ geopend.
Het wijkmuseum blijft gratis toegankelijk, maar vrije bijdragen in de museale spaarpot zijn welkom.
AGENDA
Dinsdag 20 februari 2018: Tom de Wit; Naoorlogse stedenbouw in Amersfoort; (Stad van Cahen)
Dinsdag 20 maart 2018; Algemene Ledenvergadering; (Stad van Cahen)
Vrijdag 13 april 2018: Brongerslezing; Spreker Luc. Panhuysen. (RCE, Smallepad 5)
Dinsdag 15 mei 2018: Jojanneke Clarijs; Bollenburg, het huis van Oldenbarnevelt. (Stad van Cahen)
De OVF-lezingen worden gehouden in de “Stad van Cahen”, Muurhuizen 104 in Amersfoort, beginnen om 20.00 uur en zijn gratis toegankelijk voor leden van de OVF. Voor niet-leden bedraagt de toegangsprijs € 3,50.
De zaal gaat open om 19.30 uur.
TENTOONSTELLINGEN
Museum Flehite (3 februari t/m 21 mei 2018); de kunst van Wendingen.
Archief Eemland: Van Werk- tot Broedplaats. Werken en Wonen in het Eemkwartier.
Archief Eemland
(v.a. 12 oktober,): Expositie van foto’s die de Amersfoortse fotografe
Carla Kogelman maakte van de gebruikers van het Sportfondsenbad.
Locatie: 3e verdieping van het Eemhuis.
Kunsthal KAdE
(vanaf zaterdag 27 januari 2018) Tell Freedom, 15 South African
artists. Deze groepstentoonstelling met divers werk van jonge
Zuid-Afrikaanse kunstenaars is samengesteld door gastcuratoren Manon
Braat en Nkule Mabaso. De kunstenaars verdiepen zich in de historie, het
heden en de toekomst van Zuid-Afrika in een globale context.
Rietveldpaviljoen (t/m 22 april 2018): De Stijl voorbij, Gerrit Rietveld en de jaren vijftig.
Wijkmuseum Soesterkwartier: tijdelijk gesloten.
HISTORISCH CAFE
De erfgoedorganisaties van
Amersfoort organiseren iedere tweede donderdag van de maand het
Historisch Café. Iedereen die zich (vakmatig) bezighoudt met de
geschiedenis van Amersfoort en omgeving is dan van harte welkom in
Museum Flehite tussen 17.00 en 18.00 uur. Omstreeks 17.30 uur zal een
rondje langs de partners worden gehouden om aan elkaar te vertellen
waarmee elk bezig is.
Het komende HC is op 8 februari a.s.
NGV WERKGROEP LEZINGEN EN ACTIVITEITEN
Belangstellenden hartelijk welkom. Aanmelden is niet nodig en de toegang is gratis.
Zie www.ngv.nl/wwwAFT/
Donderdag 15 februari 2018: Jacqueline Hofland; “Documenten in GensDataPro”
Zaterdagmiddag 24 februari 2018
een speciale landelijke bijeenkomst over DNA en genealogie in Hotel
Casa Amsterdam in Amsterdam (aanmelden vóór 07-02-2018) (georganiseerd
door de NGV afdeling Amsterdam en omstreken)
Maandag 19 maart 2018: Cees de Jong; “VVG Vereniging Veluwse Geslachten”.
Donderdag 19 april 2018:
afdelingsledenvergadering en lezing door Henk Folmer. Hij blikt terug
naar de Reformatie vanuit een historisch kader. Van de oorzaken toen,
tot en met de consequenties nu.
Donderdag 17 mei 2018: lezing.
Zaterdagmiddag 15 september 2018: genealogisch café en computermiddag.
Maandag 15 oktober 2018: lezing.
Donderdag 15 november 2018: lezing + afdelingsledenvergadering.
Donderdag 13 december 2018: “Koninklijke akten, de burgerlijke stand en het naamrecht vanaf ca. 1800”.
LEZINGEN GILDE AMERSFOORT
Leden
van de OVF kunnen – zonder introducées en voor zover er plaats is – de
lezingen bijwonen. Graag wel van tevoren aanmelden bij lenske.jonker@gmail.com
Donderdag 8 februari 2018: De Joden in Amersfoort, Jan Eysbouts, Gerfkamer/Joriskerk, 14.00-16.00 uur.
Begin april 2018: Architect Van der Tak, Max Cramer.