Nieuwsbrief januari 2020

Van het bestuur

De toen nog niet gedempte gracht bij Amicitia in de winter

Het bestuur wenst u een héél goed en gezond 2020. Met veel geplande activiteiten hopen we er weer een boeiend verenigingsjaar van te maken!

Historische Boekenkraam OVF 22 februari 2020
Vorig jaar heeft de OVF met succes een “historische boekenkraam” opgesteld in de hal van de bibliotheek in het Eemhuis, ter gelegenheid van het 140 jaar bestaan. Dit wordt in 2020 herhaald. Op de kraam worden tegen aantrekkelijke prijzen (van € 1 tot € 5) boeken verkocht die de OVF in de loop der jaren heeft uitgegeven.

Daarnaast wordt u opgeroepen om historische boeken die u al gelezen hebt, beschikbaar te stellen aan de OVF. Deze worden dan voor belangstellenden ook op deze boekenkraam aangeboden. Vorig jaar hebben we op deze wijze vele tientallen boeken aangeboden tegen schappelijke prijzen. De kraam in de hal van het Eemhuis is open van 10 tot 13 uur.

U kunt boeken afgeven bij:
Klaas de Boer, Barchman Wuytierslaan 68
Jan Carel van Dijk, Toscastraat 1
Jelle Hekman, Schone van Boskoopgaarde 14
In de week van 17 tot en met 21 februari staat er bij hun voordeur een boekenkist waar u uw overtollige boeken kunt achterlaten.

Afscheid van Berend Spoelstra als bestuurslid
Eind 2019 was het zover. Na zo’n vier jaar de functie met verve en grote energie vervuld te hebben, trad Berend Spoelstra af als bestuurslid van de OVF. Hij had in het voorjaar intern aangekondigd rond de jaarwisseling te willen stoppen. Vier jaar vindt Berend voor vele functies een mooie tijd en 3×3 jaar bestuurslid zijn te lang. Van historie gaat hij verder met filosofie.
Terugkijkend op zijn bestuursperiode bij de OVF kan hij zeggen dat hij het met plezier heeft gedaan en hij dankt de collega’s voor de goede samenwerking. Terugtreden geeft naar zijn mening ook weer de gelegenheid voor iemand anders, die nieuwe inzichten en meer variatie brengt in de bestuurssamenstelling.
Voorzitter Jelle Hekman keek terug op een fijne tijd met Berend. Door zijn vertrek gaan we in het bestuur iemand missen op wie je als collega’s altijd kon rekenen. Als bestuursvertegenwoordiger in de activiteitencommissie, bij promotie en ledenwerving en het extern vertegenwoordigen van de OVF. Ook namens de vereniging: dank. Als lid zullen we hem zeker nog vaak tegenkomen.

Webmaster voor de OVF Website gezocht.
De OVF-website, die binnen niet al te lange tijd overigens zal worden gemoderniseerd, wordt technisch beheerd door Michiel Boertje. Voor de actualisering met informatie van en voor de leden zorgt tot nu toe Jan Bouwman. Jan heeft echter te kennen daar binnenkort mee te willen stoppen. Dat betekent dat wij op zoek zijn naar een nieuwe webmaster. Als u het leuk vindt om van tijd tot tijd onze nieuwtjes een mooi plaatsje te geven op de site, dan horen wij dat graag van u. Meer informatie over de tijdsbesteding en aard van deze werkzaamheden is te verkrijgen via secretariaat@historisch-amersfoort.nl

Via dit bericht danken wij Jan alvast voor de jaren dat hij de leden altijd snel en accuraat informeerde. Uiteraard zijn wij ook Michiel zeer dankbaar, want hij maakt het in technische zin allemaal mogelijk.

OVF organiseert Bevrijdingsintocht op 8 mei 2020
Amersfoort is bevrijd op 7 en 8 mei 1945. Terwijl op 5 mei in Wageningen de capitulatie van de Duitsers werd getekend, kwamen in Amersfoort twee Amersfoorters door Duitse kogels om het leven. Vele tienduizenden Duitsers hadden zich teruggetrokken achter de Grebbelinie bij Amersfoort. Dat Amersfoort pas op 7 mei door de Engelsen (uit zuidelijke richting) en op 8 mei door de Canadezen (vanaf het oosten) werd bevrijd, is niet bij iedere Amersfoorter bekend. De OVF heeft het initiatief genomen om dat ter gelegenheid van 75 Jaar Bevrijding te herdenken door een feestelijke Bevrijdingsintocht op vrijdag 8 mei 2020. De OVF werkt samen met Keep them Rolling (militaire voertuigen), Show- en Marchingband Juliana, het Cavaleriemuseum en het Veteranencomité. Naast subsidie van de gemeente Amersfoort zal ook een beroep worden gedaan op donaties van OVF-leden en sponsors.
De OVF-werkgroep Bevrijdingsintocht 2020 kan nog versterking gebruiken: aanmelden bij jellehekman@xmsnet.nl of tel.nr. 06-22783912.

Ledenstand
Op 1 januari 2020 heeft de OVF 691 leden.

RONDLEIDINGEN LANGS ENGELBERT L’ HOËST EN ARMANDO
Meer weten over Armando of Engelbert L’ hoëst? Ga dan mee met de instap-rondleidingen in Museum Flehite. Bezoek de tentoonstellingen over deze intrigerende kunstenaars en kom meer te weten over hun leven en werk.
Museum Flehite organiseert tot en met 26 januari de tentoonstellingen ‘Armando in Amersfoort’ en ‘Engelbert L’hoëst – 100’. De twee eigenzinnige tijdgenoten leidden een totaal verschillend leven, maar er zijn ook opmerkelijke overeenkomsten te vinden tussen deze kunstenaars die een bijzondere band met Amersfoort onderhielden.
In aanvulling op deze exposities worden rondleidingen georganiseerd, in de maand januari nog twee keer. De rondleidingen vinden plaats op donderdag van 15.00 tot 16.00 uur.

Data
Donderdag 16 januari – Rondleiding L’hoëst
Donderdag 23 januari – Rondleiding Armando en L’hoëst
Er kunnen per rondleiding maximaal 20 personen mee. Deelname aan de rondleiding is gratis op vertoon van een entreebewijs. Reserveren: 033 – 2471100 (di t/m zo tussen 11.00 – 17.00 uur).

SCHILDERWEDSTRIJD MONDRIAAN
Voor de tweede keer organiseert het Mondriaanhuis in Amersfoort de schilderwedstrijd ‘Geïnspireerd door Mondriaan’. Vanaf vrijdag 3 januari kan iedereen die van schilderen houdt een wedstrijdformulier en een (gratis) schilderdoek van 25 x 25 cm bij het Mondriaanhuis ophalen en zelf aan de slag gaan. De prijsuitreiking is op zaterdag 7 maart 2020, de 148e geboortedag van Piet Mondriaan.
De opdracht van de schilderwedstrijd is: laat je inspireren door Mondriaan.
Piet Mondriaan schilderde gedurende zijn artistieke loopbaan diverse onderwerpen in uiteenlopende stijlen, van figuratieve landschappen, bloemen en portretten tot de bekende abstracte composities met primaire kleuren. Deelnemers aan de Mondriaanwedstrijd kunnen zelf bepalen door welke stijl of welk aspect van Mondriaan zij zich geïnspireerd voelen en dit in hun eigen creatie naar voren brengen.
Vanaf 3 januari t/m 24 februari is een gratis schilderdoek (zolang de voorraad strekt) en wedstrijdformulier op te halen bij de balie van het Mondriaanhuis. Het is ook mogelijk om zelf een doek aan te schaffen, mits de maat 25 x 25 centimeter is. Deelnemers kunnen t/m vrijdag 28 februari 2020 hun werk inleveren bij het Mondriaanhuis. Alle inzendingen zullen tijdelijk worden geëxposeerd in het Doe-het-zelf-atelier van het museum.
Een deskundige jury zal de winnaars selecteren, die op zaterdagmiddag 7 maart bekend worden gemaakt. De schilderwedstrijd is zowel voor volwassenen als voor de jeugd van 4 t/m 11 en van 12 t/m 18 jaar. In alle drie de categorieën worden twee winnaars geselecteerd (1e en 2e prijs). De 1e prijs is een overnachting plus ontbijt bijHein (Kortegracht 2).
De schilderwedstrijd ‘Geïnspireerd door Mondriaan’ wordt elke twee jaar georganiseerd. In 2018 vond de wedstrijd voor het eerst plaats en waren er meer dan 100 inzendingen uit heel het land.
Meer informatie over de wedstijd is te vinden op www.mondriaanhuis.nl

WIE WEET?
Vorige keer vroegen we naar de vervuiling van de beken.
Vanmiddag vroeg ik een visser bij de Koppelpoort of hij weleens wat ving.
Jawel, was het antwoord, maar dat “spul” gooide hij allemaal terug. De reden hiervoor: de bodem van Amersfoorts’ wateren zou zijn verontreinigd door de grootschalige textielindustrie in het verleden.
Textielindustrie? Ja, ik weet wel dat hier vroeger laken gefabriceerd werd. Daarvoor werd geloof ik urine gebruikt. Maar dat is toch niet schadelijk – of speelt er nog wat anders?
Wie kan licht brengen in dit duistere mysterie?
Daarop kregen we reactie.
Eric Wagenaar schrijft het volgende:
“Aan het Spui zat o.a. de wolverwerking. Daar werd inderdaad urine voor gebruikt, maar om de wol te bleken/verven nog meer chemie. Verder kwam de Hellegracht daar ook ergens uit. Aan deze gracht zaten waarschijnlijk alle leerlooiers en daar werd ook veel ’troep’ gebruikt.

Het Spui werd bewust gebruikt omdat daar het water Amersfoort verlaat en het water van de Langegracht schoon moest blijven vanwege o.a. het bierbrouwen.
Ik weet niet of de vervuiling er nog steeds is (lijkt mij sterk) maar dat het vroeger niet fris was, dat is wel helder. “
Peter van Dijk, senior beleidsadviseur planvorming van Waterschap Vallei en Veluwe, schrijft:
“Het merendeel van de Amersfoortse beken is de afgelopen jaren gebaggerd of gesaneerd. Dat betekent dat daarmee eventuele verontreinigingen verwijderd zijn. Ik kan me niet voorstellen dat er nu nog beken zijn waarvan de bodem dermate vies is dat de vissen niet eetbaar zouden zijn. Ik vraag me overigens af welke vissoorten men uit de beken placht te eten maar dat terzijde.”
Ikzelf, Agnes Witte, zette het terreinonderzoek voort door te vragen wat er bij de Koppelpoort zoal werd gevangen. Door de vissers worden genoemd snoek, baars en snoekbaars. De vissers toonden me een foto van een daar gevangen snoek die zowat een meter lang was.
Hartelijke groet,
Agnes Witte (witte.agnes@gmail.com)

AMERSFOORT BOEKEN
Verschillende leden blijken boeken over Amersfoort en Eemland dubbel te hebben en willen die graag overdoen. Er blijkt zelfs een bescheiden ruilhandeltje te bestaan. Hebt u boeken aan te bieden of zoekt u ernaar, stuur dan een berichtje naar gerardraven@gmail.com.
Gerard Raven

AGENDA
Dinsdag 21 januari 2020; OVF-lezing; Dick Haver Droeze: De 100-jarige Frisia-woningen en de planontwikkeling van het Bergkwartier. Zie ook mini-excursie op 21 maart!
Dinsdag 18 februari 2020; OVF-lezing; Simon Groot: Leven en werken van de Amersfoortse musicus Joannus Tollius (1550-1628).
Dinsdag 3 maart 2020; OVF-lezing; Richard Hoving: Josef Kotälla, de beul van Amersfoort.
Dinsdag 17 maart 2020; Algemene Ledenvergadering OVF.
Zaterdag 21 maart 2020; Mini-excursie naar Bergkwartier en de Frisia-woningen naar aanleiding van de OVF-lezing van 21 januari 2020. Nadere mededelingen volgen.
Vrijdag 8 mei 2020; Bevrijdingsintocht
Dinsdag 19 mei 2020; OVF-lezing; Ronald Polak: De ontwapening van het Duitse leger o.a. op de Leusderhei.
Juni 2020; Geplande mini-excursies: a. Boottocht over de Laak en b. Historische rondleiding Park Schothorst. Nadere mededelingen volgen.

Tenzij anders vermeld worden de OVF-lezingen gehouden in Museum Flehite in Amersfoort, beginnen om 20.00 uur en zijn gratis toegankelijk voor leden van de OVF. Voor niet-leden bedraagt de toegangsprijs € 5,00. De zaal gaat open om 19.30 uur.

TENTOONSTELLINGEN
Kunsthal KAdE
(8 februari 2020 t/m 17 mei 2020): Tell me your story, 100 jaar Afrikaans-Amerikaanse kunst
Museum Flehite
(19 oktober 2019 t/m 26 januari 2020): Engelbert L’hoëst – 100
(19 oktober 2019 t/m 26 januari 2020): Armando
Mondriaanhuis
(25 september 2019 t/m 8 maart 2020): 25x25x25: 25 jaar Mondriaanhuis.
Wijkmuseum Soesterkwartier
Openingstijden: Elke zaterdag vanaf 11:00 uur tot 16:00 uur. Ook op afspraak.
Voor meer informatie: Gezina Tuinstra, telefoon 033-4635661 of 06-2242275
Archief Eemland
(vanaf 19 januari 2020) Amersfoort Bevrijd! Vreugde&Verdriet.

NGV WERKGROEP LEZINGEN EN ACTIVITEITEN
Belangstellenden hartelijk welkom. Aanmelden is niet nodig en de toegang is gratis.
Zie https://ontdekjouwverhaal.nl/onze-afdelingen/amersfoort-en-omstreken
Donderdagavond 23 januari 2020 lezing van prof. dr. Marijke van der Wal: Leerrijke mobiliteit: koopmanszoon Michiel Heusch op Italiëreis.
Donderdagavond 20 februari 2020 lezing van Bob Coret: Genealogie Online en Open Archieven.
Maandagavond 23 maart 2020 lezing van Fouke Boss over het door hem ontwikkelde genealogieprogramma Centurial.
Vrijdag 17 april 2020 excursie naar het Waterliniemuseum Fort bij Vechten (Bunnik).
Donderdagavond 23 april 2020 een korte afdelingsledenvergadering, gevolgd door een lezing van Paul op den Brouw over Genealogisch onderzoek en horigheid.
Maandagavond 25 mei 2020 lezing van Robert Philippo over Macht, Malaise en Migratie.